Getal & Ruimte (12e editie) - vwo wiskunde B

'Gebroken vergelijkingen'.

3 vwo 5.4 Gebroken vergelijkingen

Gebroken vergelijkingen (3)

opgave 1

Los exact op.

3p

a

\(\frac{q-2}{q+5}=2\frac{3}{4}\)

LineairIsBreuk (2)
0065 - Gebroken vergelijkingen - basis - 2ms - dynamic variables

a

Kruislings vermenigvuldigen (met \(2\frac{3}{4}=\frac{11}{4}\text{)}\) geeft \(4(q-2)=11(q+5)\text{.}\)

1p

\(4q-8=11q+55\) geeft \(q=-9\text{.}\)

1p

De oplossing voldoet.

1p

3p

b

\(\frac{t}{t+5}=\frac{4}{9}\)

LineairIsBreuk (1)
0066 - Gebroken vergelijkingen - basis - 8ms - dynamic variables

b

Kruislings vermenigvuldigen geeft \(9t=4(t+5)\text{.}\)

1p

\(9t=4t+20\) geeft \(t=4\text{.}\)

1p

De oplossing voldoet.

1p

4p

c

\(\frac{x+9}{x+5}+3=5\)

LineairIsGeheelNaOptellen
0067 - Gebroken vergelijkingen - basis - 2ms - dynamic variables

c

Aan beide kanten \(3\) aftrekken geeft \(\frac{x+9}{x+5}=2=\frac{2}{1}\text{.}\)

1p

Kruislings vermenigvuldigen geeft \(x+9=2(x+5)\text{.}\)

1p

\(x+9=2x+10\) geeft \(x=-1\text{.}\)

1p

De oplossing voldoet.

1p

vwo wiskunde B 4.3 Regels voor het oplossen van vergelijkingen

Gebroken vergelijkingen (8)

opgave 1

Los exact op.

4p

a

\(\frac{x+1}{x-5}=-\frac{2}{x}\)

LineairIsLineair (1)
005y - Gebroken vergelijkingen - basis - 6ms - dynamic variables

a

Kruislings vermenigvuldigen geeft \(x(x+1)=-2(x-5)\text{.}\)

1p

Haakjes uitwerken geeft \(x^2+3x-10=0\text{.}\)

1p

Som-productmethode geeft \((x-2)(x+5)=0\)
dus \(x=2∨x=-5\text{.}\)

1p

Beide oplossingen voldoen.

1p

3p

b

\(\frac{x^2-5x-6}{x^2-36}=0\)

KwadratischIsNul
0068 - Gebroken vergelijkingen - basis - 0ms - dynamic variables

b

\({A \over B}=0\) geeft \(A=0\) dus \(x^2-5x-6=0\text{.}\)

1p

Som-productmethode geeft \((x-6)(x+1)=0\) dus \(x=6∨x=-1\text{.}\)

1p

\(x=-1\) voldoet, \(x=6\) voldoet niet.

1p

3p

c

\(\frac{x^2+2x-8}{x-2}=-7\)

KwadratischIsGeheel
0069 - Gebroken vergelijkingen - basis - 1ms - dynamic variables

c

Kruislings vermenigvuldigen geeft \(x^2+2x-8=-7(x-2)\) ofwel \(x^2+9x-22=0\text{.}\)

1p

Som-productmethode geeft \((x-2)(x+11)=0\) dus \(x=2∨x=-11\text{.}\)

1p

\(x=-11\) voldoet, \(x=2\) voldoet niet.

1p

4p

d

\(\frac{x+3}{x-4}=\frac{x-1}{x+5}\)

LineairIsLineair (2)
006b - Gebroken vergelijkingen - basis - 461ms - dynamic variables

d

Kruislings vermenigvuldigen geeft \((x+3)(x+5)=(x-4)(x-1)\text{.}\)

1p

Haakjes uitwerken geeft \(x^2+8x+15=x^2-5x+4\) en dus \(13x+11=0\text{.}\)

1p

Balansmethode geeft \(x=-\frac{11}{13}\text{.}\)

1p

De oplossing voldoet.

1p

opgave 2

Los exact op.

4p

a

\(\frac{3x+5}{x+1}=\frac{x-5}{2x+2}\)

LineairIsLineair (3)
006c - Gebroken vergelijkingen - basis - 0ms - dynamic variables

a

Kruislings vermenigvuldigen geeft \((3x+5)(2x+2)=(x+1)(x-5)\text{.}\)

1p

Haakjes uitwerken geeft \(6x^2+16x+10=x^2-4x-5\) en dus \(5x^2+20x+15=0\text{.}\)

1p

Som-productmethode geeft \((x+3)(x+1)=0\)
dus \(x=-3∨x=-1\text{.}\)

1p

\(x=-3\) voldoet, \(x=-1\) voldoet niet.

1p

4p

b

\(\frac{2x-4}{x+4}=\frac{x-2}{5x-2}\)

LineairIsLineair (4)
006d - Gebroken vergelijkingen - basis - 385ms - dynamic variables

b

Kruislings vermenigvuldigen geeft \((2x-4)(5x-2)=(x+4)(x-2)\text{.}\)

1p

Haakjes uitwerken geeft \(10x^2-24x+8=x^2+2x-8\) en dus \(9x^2-26x+16=0\text{.}\)

1p

De discriminant is \(D=(-26)^2-4⋅9⋅16=100\text{,}\) dus de \(a\kern{-.8pt}b\kern{-.8pt}c\text{-}\)formule geeft \(x=\frac{8}{9}∨x=2\text{.}\)

1p

Beide oplossingen voldoen.

1p

4p

c

\(\frac{q^2-13q}{q-3}=\frac{-6q-12}{q-3}\)

GelijkeNoemers
006k - Gebroken vergelijkingen - basis - 0ms - dynamic variables

c

Gelijke noemers, dan ook de tellers gelijk maken geeft \(q^2-13q=-6q-12\text{.}\)

1p

Het rechterlid \(0\) maken geeft \(q^2-7q+12=0\text{.}\)

1p

Som-productmethode geeft \((q-3)(q-4)=0\) dus \(q=3∨q=4\text{.}\)

1p

\(q=3\) voldoet niet, \(q=4\) voldoet.

1p

4p

d

\(\frac{x-8}{x^2-12x}=\frac{x-8}{-x-18}\)

GelijkeTellers
006l - Gebroken vergelijkingen - basis - 1ms - dynamic variables

d

Gelijke tellers, dan ook de noemers gelijk maken geeft \(x^2-12x=-x-18\text{.}\)

1p

Het rechterlid \(0\) maken geeft \(x^2-11x+18=0\text{.}\)
Som-productmethode geeft \((x-9)(x-2)=0\) dus \(x=9∨x=2\text{.}\)

1p

Maar er is ook een oplossing wanneer de teller \(0\) is, dus wanneer \(x-8=0\text{.}\) Dit geeft \(x=8\text{.}\)

1p

Alle 3 oplossingen voldoen.

1p

"