Getal & Ruimte (12e editie) - havo wiskunde B

'Gebroken vergelijkingen'.

havo wiskunde B 4.3 Gebroken vormen

Gebroken vergelijkingen (11)

opgave 1

Los exact op.

4p

a

\(\frac{t-7}{t-3}=-\frac{12}{t}\)

LineairIsLineair (1)
005y - Gebroken vergelijkingen - basis - 6ms - dynamic variables

a

Kruislings vermenigvuldigen geeft \(t(t-7)=-12(t-3)\text{.}\)

1p

Haakjes uitwerken geeft \(t^2+5t-36=0\text{.}\)

1p

Som-productmethode geeft \((t-4)(t+9)=0\)
dus \(t=4∨t=-9\text{.}\)

1p

Beide oplossingen voldoen.

1p

3p

b

\(\frac{q+4}{q-3}=-2\frac{1}{2}\)

LineairIsBreuk (2)
0065 - Gebroken vergelijkingen - basis - 2ms - dynamic variables

b

Kruislings vermenigvuldigen (met \(-2\frac{1}{2}=-\frac{5}{2}\text{)}\) geeft \(2(q+4)=-5(q-3)\text{.}\)

1p

\(2q+8=-5q+15\) geeft \(q=1\text{.}\)

1p

De oplossing voldoet.

1p

3p

c

\(\frac{x}{x-2}=\frac{7}{9}\)

LineairIsBreuk (1)
0066 - Gebroken vergelijkingen - basis - 8ms - dynamic variables

c

Kruislings vermenigvuldigen geeft \(9x=7(x-2)\text{.}\)

1p

\(9x=7x-14\) geeft \(x=-7\text{.}\)

1p

De oplossing voldoet.

1p

4p

d

\(\frac{x+6}{x+2}+3=8\)

LineairIsGeheelNaOptellen
0067 - Gebroken vergelijkingen - basis - 2ms - dynamic variables

d

Aan beide kanten \(3\) aftrekken geeft \(\frac{x+6}{x+2}=5=\frac{5}{1}\text{.}\)

1p

Kruislings vermenigvuldigen geeft \(x+6=5(x+2)\text{.}\)

1p

\(x+6=5x+10\) geeft \(x=-1\text{.}\)

1p

De oplossing voldoet.

1p

opgave 2

Los exact op.

3p

a

\(\frac{x^2+x-42}{x^2-36}=0\)

KwadratischIsNul
0068 - Gebroken vergelijkingen - basis - 0ms - dynamic variables

a

\({A \over B}=0\) geeft \(A=0\) dus \(x^2+x-42=0\text{.}\)

1p

Som-productmethode geeft \((x-6)(x+7)=0\) dus \(x=6∨x=-7\text{.}\)

1p

\(x=-7\) voldoet, \(x=6\) voldoet niet.

1p

3p

b

\(\frac{q^2-q-42}{q+6}=-2\)

KwadratischIsGeheel
0069 - Gebroken vergelijkingen - basis - 1ms - dynamic variables

b

Kruislings vermenigvuldigen geeft \(q^2-q-42=-2(q+6)\) ofwel \(q^2+q-30=0\text{.}\)

1p

Som-productmethode geeft \((q+6)(q-5)=0\) dus \(q=-6∨q=5\text{.}\)

1p

\(q=5\) voldoet, \(q=-6\) voldoet niet.

1p

4p

c

\(\frac{x-1}{x-3}=\frac{x-2}{x-1}\)

LineairIsLineair (2)
006b - Gebroken vergelijkingen - basis - 461ms - dynamic variables

c

Kruislings vermenigvuldigen geeft \((x-1)(x-1)=(x-3)(x-2)\text{.}\)

1p

Haakjes uitwerken geeft \(x^2-2x+1=x^2-5x+6\) en dus \(3x-5=0\text{.}\)

1p

Balansmethode geeft \(x=1\frac{2}{3}\text{.}\)

1p

De oplossing voldoet.

1p

4p

d

\(\frac{3x-3}{x-1}=\frac{x-2}{x+4}\)

LineairIsLineair (3)
006c - Gebroken vergelijkingen - basis - 0ms - dynamic variables

d

Kruislings vermenigvuldigen geeft \((3x-3)(x+4)=(x-1)(x-2)\text{.}\)

1p

Haakjes uitwerken geeft \(3x^2+9x-12=x^2-3x+2\) en dus \(2x^2+12x-14=0\text{.}\)

1p

Som-productmethode geeft \((x+7)(x-1)=0\)
dus \(x=-7∨x=1\text{.}\)

1p

\(x=-7\) voldoet, \(x=1\) voldoet niet.

1p

opgave 3

Los exact op.

4p

a

\(\frac{2x+1}{x+5}=\frac{x+2}{3x+3}\)

LineairIsLineair (4)
006d - Gebroken vergelijkingen - basis - 385ms - dynamic variables

a

Kruislings vermenigvuldigen geeft \((2x+1)(3x+3)=(x+5)(x+2)\text{.}\)

1p

Haakjes uitwerken geeft \(6x^2+9x+3=x^2+7x+10\) en dus \(5x^2+2x-7=0\text{.}\)

1p

De discriminant is \(D=2^2-4⋅5⋅-7=144\text{,}\) dus de \(a\kern{-.8pt}b\kern{-.8pt}c\text{-}\)formule geeft \(x=-1\frac{2}{5}∨x=1\text{.}\)

1p

Beide oplossingen voldoen.

1p

4p

b

\(\frac{x^2-8x}{x+4}=\frac{-5x+28}{x+4}\)

GelijkeNoemers
006k - Gebroken vergelijkingen - basis - 0ms - dynamic variables

b

Gelijke noemers, dan ook de tellers gelijk maken geeft \(x^2-8x=-5x+28\text{.}\)

1p

Het rechterlid \(0\) maken geeft \(x^2-3x-28=0\text{.}\)

1p

Som-productmethode geeft \((x+4)(x-7)=0\) dus \(x=-4∨x=7\text{.}\)

1p

\(x=-4\) voldoet niet, \(x=7\) voldoet.

1p

4p

c

\(\frac{q+2}{q^2+12q}=\frac{q+2}{3q-20}\)

GelijkeTellers
006l - Gebroken vergelijkingen - basis - 1ms - dynamic variables

c

Gelijke tellers, dan ook de noemers gelijk maken geeft \(q^2+12q=3q-20\text{.}\)

1p

Het rechterlid \(0\) maken geeft \(q^2+9q+20=0\text{.}\)
Som-productmethode geeft \((q+5)(q+4)=0\) dus \(q=-5∨q=-4\text{.}\)

1p

Maar er is ook een oplossing wanneer de teller \(0\) is, dus wanneer \(q+2=0\text{.}\) Dit geeft \(q=-2\text{.}\)

1p

Alle 3 oplossingen voldoen.

1p

"