Getal & Ruimte (12e editie) - havo wiskunde B

'Formule van een lijn opstellen'.

2 havo/vwo 3.2 De formule van een lijn opstellen

Formule van een lijn opstellen (3)

opgave 1

De lijn \(l\) gaat door het punt \(A(0, 8)\) en heeft \(\text{rc}_l=-9\text{.}\)

2p

Stel de formule van \(l\) op.

GegevenRcMetBeginpunt
000y - Formule van een lijn opstellen - basis - 0ms

\(l{:}\,y=ax+b\) met \(a=\text{rc}_l=-9\)

1p

Door \((0, 8)\) dus \(b=8\text{,}\) en dus \(l{:}\,y=-9x+8\)

1p

opgave 2

051015202530-25-20-15-10-505tN

4p

Stel de formule op van de lijn.

Grafiek (1)
00my - Formule van een lijn opstellen - gevorderd - 4ms - data pool: #120 (4ms) - dynamic variables

\(N=at+b\text{.}\)

1p

Door \((0, -25)\text{,}\) dus \(b=-25\text{.}\)

1p

\(a={\text{verticaal} \over \text{horizontaal}}={20 \over 25}=\frac{4}{5}\text{.}\)

1p

\(N=\frac{4}{5}t-25\text{.}\)

1p

opgave 3

Het water in een vijver heeft een hoogte van 50 cm en daalt elke uur met 3 cm door verdamping.

3p

Stel de formule op van de hoogte van het water \(h\) in cm als functie van de tijd \(t\) in uren.

Contextueel
00n9 - Formule van een lijn opstellen - gevorderd - 2ms

De beginwaarde is \(b=50\text{.}\)

1p

De verandering is \(a=-3\text{.}\)

1p

De gevraagde formule is dus \(h=-3t+50\text{.}\)

1p

3 havo 1.1 De formule y=ax+b

Formule van een lijn opstellen (3)

opgave 1

De lijn \(l\) gaat door het punt \(A(0, 5)\) en is evenwijdig met de lijn \(m{:}\,y=3x+2\text{.}\)

2p

Stel de formule van \(l\) op.

EvenwijdigMetBeginpunt
000z - Formule van een lijn opstellen - basis - 0ms

\(l{:}\,y=ax+b\) met \(a=\text{rc}_l=\text{rc}_m=3\)

1p

Door \((0, 5)\) dus \(b=5\text{,}\) en dus \(l{:}\,y=3x+5\)

1p

opgave 2

De lijn \(l\) gaat door het punt \(A(9, 3)\) en is evenwijdig met de lijn \(m{:}\,y=8-6x\text{.}\)

3p

Stel de formule van \(l\) op.

EvenwijdigMetPunt
0010 - Formule van een lijn opstellen - basis - 0ms

\(l{:}\,y=ax+b\) met \(a=\text{rc}_l=\text{rc}_m=-6\)

1p

\(\begin{rcases}y=-6x+b \\ \text{door }A(9, 3)\end{rcases}\begin{matrix}-6⋅9+b=3 \\ -54+b=3 \\ b=57\end{matrix}\)

1p

Dus \(l{:}\,y=-6x+57\)

1p

opgave 3

De lijn \(l\) gaat door het punt \(A(9, 3)\) en heeft \(\text{rc}_l=2\text{.}\)

3p

Stel de formule van \(l\) op.

GegevenRcMetPunt
0011 - Formule van een lijn opstellen - basis - 0ms

\(l{:}\,y=ax+b\) met \(a=\text{rc}_l=2\)

1p

\(\begin{rcases}y=2x+b \\ \text{door }A(9, 3)\end{rcases}\begin{matrix}2⋅9+b=3 \\ 18+b=3 \\ b=-15\end{matrix}\)

1p

Dus \(l{:}\,y=2x-15\)

1p

havo wiskunde B 1.2 Een lijn door twee gegeven punten

Formule van een lijn opstellen (7)

opgave 1

De lijn \(l\) gaat door de punten \(A(-6, 43)\) en \(B(4, -27)\text{.}\)

3p

Stel de formule van \(l\) op.

TweePunten (1)
0012 - Formule van een lijn opstellen - gevorderd - 1ms

\(l{:}\,y=ax+b\) met \(a={\Delta y \over \Delta x}={-27-43 \over 4--6}=-7\)

1p

\(\begin{rcases}y=-7x+b \\ \text{door }A(-6, 43)\end{rcases}\begin{matrix}-7⋅-6+b=43 \\ 42+b=43 \\ b=1\end{matrix}\)

1p

Dus \(l{:}\,y=-7x+1\)

1p

opgave 2

\(N\) is een lineaire functie van \(t\text{.}\)
Voor \(t=-3\) is \(N=-19\) en voor \(t=7\) is \(N=41\text{.}\)

3p

Druk \(N\) uit in \(t\text{.}\)

TweePunten (2)
0013 - Formule van een lijn opstellen - gevorderd - 0ms - dynamic variables

\(N=at+b\) met \(a={\Delta N \over \Delta t}={41--19 \over 7--3}=6\)

1p

\(\begin{rcases}N=6t+b \\ \text{door }A(-3, -19)\end{rcases}\begin{matrix}6⋅-3+b=-19 \\ -18+b=-19 \\ b=-1\end{matrix}\)

1p

Dus \(N=6t-1\)

1p

opgave 3

De lijn \(l\) gaat door de punten \(A(-2, 4)\) en \(B(3, 4)\text{.}\)

3p

Stel de formule van \(l\) op.

TweePuntenHorizontaal
0014 - Formule van een lijn opstellen - pro - 1ms

\(l{:}\,y=ax+b\) met \(a={\Delta y \over \Delta x}={4-4 \over 3--2}={0 \over 5}=0\)

1p

\(\begin{rcases}y=b \\ \text{door }A(-2, 4)\end{rcases}\begin{matrix}b=4\end{matrix}\)

1p

Dus \(l{:}\,y=4\)

1p

opgave 4

De lijn \(l\) gaat door de punten \(A(7, -4)\) en \(B(7, 8)\text{.}\)

3p

Stel de formule van \(l\) op.

TweePuntenVerticaal
0015 - Formule van een lijn opstellen - pro - 1ms

\(l{:}\,y=ax+b\) met \(a={\Delta y \over \Delta x}={-4-8 \over 7-7}={-12 \over 0}\)

1p

Delen door 0 is niet gedefinieerd, het is dus een verticale lijn.

1p

Dus een verticale lijn met vergelijking \(l{:}\,x=7\)

1p

opgave 5

De lijn \(l\) gaat door het punt \(A(4, 20)\) en door de oorsprong.

2p

Stel de formule van \(l\) op.

Evenredig (1)
0017 - Formule van een lijn opstellen - gevorderd - 0ms

Door de oorsprong betekent dat \(b=0\text{,}\) dus \(l{:}\,y=ax\)

1p

\(\begin{rcases}y=ax \\ \text{door }A(4, 20)\end{rcases}\begin{matrix}a⋅4=20 \\ a=5\end{matrix}\)
Dus \(y=5x\text{.}\)

1p

opgave 6

Gegeven is dat \(y\) evenredig is met \(x\text{.}\) Bij \(x=2\) hoort \(y=10\text{.}\)

2p

Stel de formule van \(y\) op.

Evenredig (2)
008s - Formule van een lijn opstellen - gevorderd - 0ms

Evenredig betekent \(y=ax\text{.}\)

1p

\(\begin{rcases}y=ax \\ \text{door }A(2, 10)\end{rcases}\begin{matrix}a⋅2=10 \\ a=5\end{matrix}\)
Dus \(y=5x\text{.}\)

1p

opgave 7

1234565101520253035OqR

4p

Stel bij de grafiek de formule op in de vorm \(R=aq+b\text{.}\)

Grafiek (2)
008t - Formule van een lijn opstellen - gevorderd - 23ms - dynamic variables

Rasterpunten \((1, 30)\) en \((5, 15)\) aflezen.

1p

\(R=aq+b\) met \(a={\Delta R \over \Delta q}={15-30 \over 5-1}=-3{,}75\)

1p

\(\begin{rcases}R=-3{,}75q+b \\ \text{door }A(1, 30)\end{rcases}\begin{matrix}-3{,}75⋅1+b=30 \\ -3{,}75+b=30 \\ b=33{,}75\end{matrix}\)

1p

Dus \(R=-3{,}75q+33{,}75\)

1p

havo wiskunde B 6.4 Toepassingen van de afgeleide

Formule van een lijn opstellen (1)

opgave 1

De lijn \(l\) gaat door het punt \(A(6, 2)\) en staat loodrecht op de lijn \(k{:}\,y=5x-3\text{.}\)

2p

Stel de formule van \(l\) op.

LoodrechtMetPunt
00bg - Formule van een lijn opstellen - basis - 1ms

\(\begin{rcases}k\perp l\text{, dus }\text{rc}_k⋅\text{rc}_l=-1 \\ \text{rc}_k=5\end{rcases}\text{rc}_l=-\frac{1}{5}\)

1p

\(\begin{rcases}y=-\frac{1}{5}x+b \\ \text{door }A(6, 2)\end{rcases}\begin{matrix}2=-\frac{1}{5}⋅6+b \\ 2=-1\frac{1}{5}+b \\ b=3\frac{1}{5}\end{matrix}\)
Dus \(l{:}\,y=-\frac{1}{5}x+3\frac{1}{5}\text{.}\)

1p

"